Na czym polega toksyczna relacja? Jak się z niej uwolnić, jeśli ma na Ciebie szkodliwy wpływ?

Relacje międzyludzkie od zawsze odgrywały kluczową rolę w życiu każdego z nas. Z tego względu nie sposób uniknąć tematu toksyczności, który coraz częściej się w nich pojawia. Dzisiaj tempo życia staje się coraz szybsze, a relacje często rozwijają się w wirtualnej rzeczywistości. Rozpoczynając z kimś znajomość, nie przewidujemy, że ta relacja może stać się dla nas toksyczna. W tym wpisie zgłębię więc temat toksycznych relacji, których zrozumienie i identyfikacja nabierają dzisiaj szczególnego znaczenia. Czy istnieje sposób, który umożliwia uwolnienie się z takiej znajomości? Zastanowimy się też wspólnie, jak radzić sobie w takiej sytuacji, aby ochronić nasze zdrowie psychiczne. 

Toksyczna relacja – co to takiego? 

Większość ludzi choć raz słyszała o toksycznych relacjach. Nie każdy jednak do końca rozumie, czym ona tak naprawdę jest. Dlatego na początku postaram się to wyjaśnić. 

Toksyczna relacja to taka, w której na pierwszy rzut oka widać, że coś jest nie tak. Sprawia też, że ludzie czują się źle. Mogą to być różne sytuacje, np. gdy ktoś stale Cię krytykuje, kontroluje albo nie szanuje Twoich uczuć. Charakteryzuje się ona destrukcyjnym wpływem na dobre samopoczucie, rozwój i jakość życia osób w nią zaangażowanych. Jest to więc taka relacja, która szkodzi co najmniej jednej stronie, która w niej uczestniczy. Odznacza się też tendencją do lekceważącego podejścia do innych ludzi. Może to dotyczyć również praw i norm panujących w społeczeństwie.

Osoby zaangażowane w toksyczną relację często dopuszczają się manipulacji, oszustw, a nawet czynów przestępczych. W tego typu relacjach często występuje wzajemne wykorzystywanie i brak szacunku. Najczęściej mamy też do czynienia z emocjonalnym i psychicznym znęcaniem się nad drugą osobą. Ważne jest uświadomienie sobie, że taka sytuacja może występować w różnych relacjach – nie tylko między partnerami, ale także w przyjaźniach, rodzinie czy w pracy.

Jakie są oznaki toksycznej relacji?

Jak wspomniałem, w toksycznej relacji często brakuje wsparcia, zaufania i szacunku. Jest to więc taka relacja, która przynosi więcej smutku i stresu niż radości i poczucia bezpieczeństwa. Z pewnością zastanawiasz się, po czym można ją poznać.

Najczęściej można zauważyć następujące oznaki:

• brak zaufania – co może prowadzić do zawiści, podejrzeń i wzajemnego kontrolowania,
• manipulacja – zwykle emocjonalna, która polega na kontroli i kierowaniu drugą osobą w sposób szkodliwy,
• niskie poczucie własnej wartości – pojawia się u ofiary, gdy druga strona dominuje w relacji,
• agresja słowna lub fizyczna – może występować przemoc fizyczna, werbalną lub obie. Dotyczy to zarówno obraźliwych uwag, gróźb, jak i fizycznych ataków,
• izolacja – jedna ze stron może próbować izolować drugą od przyjaciół, rodziny lub innych form wsparcia społecznego. W ten sposób ofiara staje się zależna od drugiej strony,
• brak zrozumienia i wsparcia – zwykle brakuje wsparcia emocjonalnego i zrozumienia z drugiej strony.

Toksyczne relacje i ich rodzaje

Ludzie często rozumieją toksyczne relacje jedynie w kontekście związków dwóch osób. Coraz częściej słyszy się, że ktoś tworzy toksyczny związek. Warto sobie jednak uświadomić, że mogą one dotyczyć niemal każdej relacji, jaką nawiązujemy z innymi ludźmi. Występują one w różnych sferach naszego życia. 

Wyróżniamy następujące rodzaje toksycznych relacji:

• toksyczne związki partnerskie – cechują się intensywnymi emocjami. Często występują w połączeniu z obsesyjną zazdrością, kontrolą, agresją i manipulacją. Osoby zaangażowane w taki związek mogą doświadczać emocjonalnego i psychicznego znęcania się,
• toksyczne relacje rodzinne – mogą obejmować manipulację, emocjonalne zaniedbanie czy przemoc domową. Są to wszelkie formy szkodliwego zachowania w rodzinie. Toksyczne zachowania rodziców mogą wynikać z ich własnych doświadczeń z przeszłości lub niskiego poczucia własnej wartości. Rodzice mogą wywierać toksyczny wpływ na swoje dzieci poprzez kontrolę, agresję, manipulację lub wykorzystywanie,
• toksyczne przyjaźnie – są to przyjaźnie, w których jedna strona jest zdominowana przez drugą. Przyjaciele wykorzystują się nawzajem lub stosują manipulacyjne taktyki. Toksyczne przyjaźnie mogą się też charakteryzować brakiem szacunku. Osoby w takiej relacji odczuwają negatywne skutki psychiczne i emocjonalne,
• toksyczne relacje zawodowe – mogą dotyczyć szeregu zachowań w miejscu pracy. Będzie to m.in. mobbing, konflikty interpersonalne, nieuczciwe traktowanie czy szkodzenie czyjejś reputacji. Poza tym może obejmować też manipulacje dążące do osiągnięcia celów zawodowych. Wpływają one negatywnie zarówno na pracowników, jak i atmosferę w miejscu pracy.

Jak wyjść z toksycznej relacji?

Zakończenie toksycznej relacji jest dość skomplikowanym procesem, zwłaszcza gdy druga strona go utrudnia. Jest to jednak konieczne, jeśli zależy Ci na tym, aby Twoje życie było znowu spokojne, zdrowe i satysfakcjonujące. 

Wyjście z toksycznej relacji wymaga podjęcia konkretnych kroków. Pierwszym z nich będzie uświadomienie sobie, że ta relacja naprawdę jest toksyczna, przez co negatywnie wpływa na Twoje życie. Musisz zrozumieć, że brakuje w niej równowagi. Jednak często jest to trudne, ponieważ osoby toksyczne potrafią manipulować i „gasić” nasze potrzeby. Ważne jest też zrozumienie, że zasługujesz na zdrową relację, w której panuje przede wszystkim wzajemny szacunek.

Kolejny krok to podjęcie świadomej decyzji o zakończeniu tej relacji. Można zacząć od otwartej rozmowy z drugą osobą i poinformowania jej o naszej decyzji. W tym momencie warto poszukać wsparcia u bliskich osób. Skup się na ludziach, którzy Cię wspierają i kochają – tych, którzy zawsze są przy Tobie, gdy tego potrzebujesz. Pamiętaj, że zakończenie toksycznej relacji to pierwszy krok ku lepszemu życiu i zdrowszym relacjom. Jeżeli czujesz taką potrzebę, możesz zdecydować się również na wizytę u specjalisty. 

Pamiętaj też o tym, że podjęcie decyzji o zakończeniu toksycznego związku czy relacji może być bolesne, szczególnie jeśli ta osoba wiele dla Ciebie znaczyła. Warto mieć jednak na uwadze, że w ten sposób będziesz mógł odzyskać kontrolę nad swoim życiem. Będziesz też w stanie otworzyć się na zdrowe i satysfakcjonujące relacje, które czekają Cię w przyszłości. Przygotuj się na trudności, jakie mogą z tego wyniknąć, pamiętaj jednak o tym, że będą one jedynie chwilowe. Z czasem wszystko wróci do normy.

Na tym etapie konieczne będzie podjęcie działań mających na celu odbudowę własnej siły i poczucia wartości. Musisz pamiętać, że jest to ważny krok w kierunku poprawy sytuacji. Ważne też, abyś zdał sobie sprawę, że nie jesteś odpowiedzialny za sytuację, która Cię spotkała. To naprawdę nie Twoja wina. Przełamanie poczucia winy może być trudne, ale to bardzo ważny krok. To, że znajdujesz się w toksycznej relacji, nie oznacza, że jesteś winny, lub na nią zasługujesz.

W zależności od sytuacji, w jakiej się znajdujesz, możesz przygotować plan wyjścia z takiej relacji. Powinien on obejmować najważniejsze kwestie do zorganizowania, np. zabezpieczenie finansów, znalezienie nowego miejsca zamieszkania czy wynajęcie prawnika. Zwróć też uwagę na to, że każda sytuacja jest inna, co oznacza, że nie zawsze istnieje możliwość natychmiastowego zakończenia takiej relacji. Ważne jest jednak, aby podejść do tego procesu z rozwagą i uzyskać wsparcie, którego potrzebujesz.

Zakończenie toksycznej relacji, czyli czas skupić się na sobie

Niezależnie od tego, jak trudne może być zakończenie toksycznej relacji, zawsze warto dążyć do swojego własnego szczęścia i dobra. Ważne jest, aby podjąć kroki w celu zabezpieczenia siebie przed szkodliwym wpływem toksycznej relacji. Może to być m.in. ustalanie zdrowych granic, unikanie kontaktu z toksyczną osobą i koncentracja na własnym samozadowoleniu i rozwoju. 

W całym tym procesie trudnością może okazać się też przezwyciężenie poczucia winy, które towarzyszy zakończeniu toksycznej relacji. Ważne jest jednak pamiętanie, że nasze zdrowie i samopoczucie są najważniejsze. To nam musi na sobie najbardziej zależeć, ponieważ w trudnych momentach każdy w pierwszej kolejności skupia się na sobie. 

Na koniec jeszcze jedna bardzo istotna kwestia. Po zakończeniu toksycznej relacji skoncentruj się na sobie i rozwoju własnej niezależności. Możesz dbać o swoje zainteresowania, rozwijać umiejętności i otaczać się ludźmi, którzy szczerze wspierają Twój rozwój. Jest to dobry moment na to, aby poszukać nowych aktywności, które będą przynosiły Ci radość i poczucie spełnienia. 

Toksyczność w relacji – czy można jej uniknąć?

Znalazłeś się w sytuacji, gdy czujesz, że Twoja relacja czy związek zaczyna przybierać dziwną formę? Zauważasz pierwsze oznaki wskazujące na toksyczność? W takim razie z dużym prawdopodobieństwem zastanawiasz się, czy istnieją jakieś sposoby, dzięki którym mógłbyś jakoś zmniejszyć wpływ tej osoby na Ciebie. Mam dla Ciebie dobrą wiadomość – istnieją. 

Aby uniknąć toksycznych związków czy relacji, istotne jest przede wszystkim stosowanie jasnej i szczerej komunikacji. Obejmuje to rozmowy na temat uczuć, potrzeb i oczekiwań. Zwracaj uwagę na to, aby unikać nadmiernego tłumienia emocji, bo jest to bardzo niezdrowe, a w dłuższej perspektywie nie da się tak żyć. Postaraj się otwarcie wyrażać swoje potrzeby – to może się przyczynić do budowania zdrowych i pozytywnych relacji z innymi.

Przede wszystkim warto wyznaczyć jasne granice i konsekwentnie trzymać się swoich wartości. Postaraj się też określić, co jest dla Ciebie akceptowalne w zachowaniu innych ludzi, a co nie. Najlepiej wypracuj jasne granice, które będą to określały i wyrażaj je w każdej relacji z innymi ludźmi. W ten sposób zadbasz o własny dobrostan. Bardzo ważne jest też to, abyś dbał zarówno o siebie, jak i swoje zdrowie. Upewnij się, że jesteś otoczony wsparciem, które pomoże Ci przejść przez trudne chwile.

W razie potrzeby nie wahaj się skorzystać z pomocy specjalisty, czyli psychologa czy terapeuty. Profesjonalne wsparcie może pomóc Ci zrozumieć, a następnie przepracować emocje, z jakimi się zmagasz. Poza tym dostarczy Ci skutecznych narzędzi, dzięki którym będzie Ci łatwiej radzić sobie z trudnościami czy problemami w przyszłości. 

Zachęcam też do odwiedzenia podobnych wpisów:

• Partner życiowy,
• Asertywność i spokój wewnętrzny – dbanie o zdrowie psychiczne.

Podsumowanie

Za pomocą tego wpisu chciałem Ci uświadomić, że toksyczne relacje przybierają różne formy i występują w różnych kontekstach. Musisz wiedzieć, że wychodzenie z toksycznej relacji nie należy do prostych rzeczy, ale jest możliwe.

Wymaga nie tylko świadomości sytuacji, w jakiej się znalazłeś. Często potrzebne jest również wsparcie z zewnątrz, a nawet profesjonalna pomoc psychologiczna. Pamiętaj, że nie ma w tym nic złego, a tym bardziej wstydliwego. W dzisiejszych czasach ciężko znaleźć osobę, która nie korzysta z tego typu wsparcia. 

Źródła grafik:

• Image by pikisuperstar on Freepik
• Image by Freepik
• Image by storyset on Freepik
• Image by studio4rt on Freepik
• Image by vector4stock on Freepik